Candida

Candida is een schimmelinfectie. In de vagina komen onschuldige bacteriën en gistachtige schimmels voor. Wanneer die niet in balans zijn dan kan een vaginale schimmelinfectie ontstaan. Bij Candida groeien er te veel schimmels van een bepaalde soort en is de natuurlijke balans verstoord.

Candida is een schimmelinfectie die vrouwen ook zonder seks kunnen oplopen. In de vagina komen onschuldige bacteriën en gistachtige schimmels voor. Wanneer die niet in balans zijn dan kan een vaginale schimmelinfectie ontstaan. Bij Candida groeien er te veel schimmels van een bepaalde soort en is de natuurlijke balans verstoord.

Vaginale schimmelinfectie?

Candida, ook wel Candidiasis of Candidose genoemd, is een overgroei van onschuldige gistachtige schimmels in de vagina. We spreken dan van een vaginale schimmelinfectie. Bij vrouwen met vaginale klachten wordt meestal een infectie van de candida albicans vastgesteld. Dit gebeurt in ongeveer 85 tot 90 procent van de gevallen. Hoewel de klachten soms lijken op die van een Soa, is Candida geen Soa. Een Soa wordt namelijk veroorzaakt door iets wat normaal gesproken niet in de vagina of op de penis zit. Als je heel veel schimmels hebt, kunnen die wel op de penis en eikel van een seks-partner komen en kan dat soms tot een ontsteking van de eikel leiden. Vaak gaan de klachten vanzelf weer over.

Bijna elke vrouw heeft op een bepaald moment met vaginale schimmelinfectie te maken gehad.

Hoe krijg je Candida?

Het is niet altijd bekend waarom een vrouw een vaginale schimmelinfectie zoals Candida oploopt. Er zijn risicofactoren die de kans op een Candida-infectie vergroten. Bijvoorbeeld het gebruik van zeep om de vagina te wassen, veranderingen in hormomen, zwangerschap of een mindere afweer (als gevolg van diabetes, stress, Soa’s). Ook het gebruik van medicatie (antibiotica, corticosteroïden) leidt soms tot een overgroei van schimmels. Er is geen bewijs dat de infectie ontstaat door te strakke kleding of het gebruik van inlegkruisjes of tampons.

Wist je dat? Hoewel de klachten soms lijken op die van een Soa, Candida geen Soa is? Ook de veelgehoorde opvatting dat Candida ontstaat door slechte hygiëne is onjuist. In tegendeel, het wassen van de vagina met zeep of speciale spoelingen kunnen er toe leiden dat de gist de kans krijgt te groeien.

Candida herkennen

Ongeveer 15 tot 20 procent van de vrouwen met Candida merkt er niets van. De rest heeft last van de onderstaande klachten. Let wel op dat deze klachten ook kunnen wijzen op een andere vaginale infectie of Soa.

  • De vagina is gezwollen en rood aan de binnenkant, soms ook bij de schaamlippen
  • Een branderig gevoel of pijn tijdens het plassen of de seks
  • Jeuk
  • Brokkelig, wit vocht dat uit de vagina loopt. Het ruikt niet anders

Wat zijn de risico’s?

Candida is een onschuldige aandoening. Meestal weet het lichaam binnen een paar weken de balans van de bacteriën en de schimmels te herstellen. Wanneer dit niet gebeurt en medicijnen ook niet helpen, is het verstandig te kijken of er andere vaginale infecties spelen. Ook kan het zijn dat er een onderliggende oorzaak is. Bij klachten met daarbij buikpijn en koorts raadpleeg je op korte termijn een arts.

Zwangerschap

Een Candida-infectie komt vaker voor en keert vaker terug als je zwanger bent. Dit heeft meestal geen schadelijke gevolgen. Wel is het aan te raden om een arts te bezoeken wanneer je als zwangere vrouw klachten hebt die mogelijk wijzen op een Candida-infectie. Heb je een schimmelinfectie vlak voor of tijdens de bevalling? Dan zou je baby besmet kunnen worden tijdens de bevalling. De baby dan last krijgen van een milde infectie in de mond (spruw) of op de huid.

Aantallen

Driekwart van de Nederlandse vrouwen loopt gedurende hun leven minimaal één Candida-infectie op. Een deel krijgt nooit klachten en meestal is het lichaam in staat om de schimmelinfectie zelf op te ruimen. In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 24 van de 1000 vrouwelijke patiënten de diagnose Candida.

Kans op besmetting

Candida staat niet bekend als besmettelijke aandoening. Meestal lopen vrouwen de schimmelinfectie zelf op. Wel kan het worden overgedragen tijdens de seks, maar de bedpartner krijgt meestal geen klachten. Vrouwen die de vagina regelmatig wassen met zeep of andere middelen, bepaalde medicatie gebruiken of een verminderde afweer hebben (diabetes, zwangerschap, stress), lopen meer risico om besmet te raken met Candida.

Voorkomen van Candida

Er zijn verschillende manieren om een Candida-infectie te voorkomen. Het belangrijkste is dat de bacteriën en schimmels in de vagina in balans zijn. Vermijd het gebruik van zeep of andere speciale middelen tijdens het wassen van de vagina. De binnenzijde van de vagina wordt door het lichaam zelf gereinigd. Was alleen aan de buitenzijde met lauw water en droog het goed af. Was niet ineens veel vaker. Alleen door te testen weet je zeker dat je geen schimmelinfectie hebt.

Testen op vaginale schimmel?

Laat jezelf testen als je last hebt van vaginale klachten, zoals jeuk, zwellingen, pijn of een witte uitscheiding. Dit kan snel, gemakkelijk en anoniem vanuit huis. Ook als je geen klachten hebt is het aan te raden om te testen. Driekwart van de vrouwen loopt ooit een Candida-infectie op. Een vijfde krijgt geen klachten, waardoor ze niet weten of ze rondlopen met deze vaginale schimmelinfectie. Onze test is gebruiksvriendelijk en pijnloos uit te voeren. In de bijsluiter staat precies uitgelegd hoe je zelf een uitstrijkje maakt en hoe je dit anoniem opstuurt. Binnen een paar dagen volgt de uitslag.

Het is aan te raden om te testen bij klachten. Ongeveer 5 tot 8 procent van de vrouwen (in de vruchtbare leeftijdsfase) heeft een steeds terugkerende Candida-infectie. Dit betekent dat ze meer dan drie keer per jaar een Candida infectie hebben.

Hoe werkt onze test?

Onze zelftest bevat een afnameset om zelf thuis lichaamsmateriaal af te nemen. Dit doe je met behulp van een vaginale swab (uitstrijkje). Deze swab stop je in het meegeleverde buisje en stuur je verzegeld naar ons laboratorium. Het materiaal wordt in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van het genetisch materiaal van Candida (RNA). Zo kan een eventuele Candida-infectie worden vastgesteld.

Zelf testen op Candida?

De anonieme zelftest bestel je online en voer je snel en gemakkelijk vanuit huis uit. De test is gebruiksvriendelijk en pijnloos uit te voeren. Binnen een paar dagen heb je al resultaat. We raden altijd aan om de huisarts te bezoeken bij fysieke klachten en twijfels over een mogelijke aandoening.

Intieme gezondheid test

Intieme Gezondheid

Testen op Bacteriële Vaginose, Candida en Trichomonas

€89,95

  • Gratis behandeling (incl. medicatie)
  • Analyse in lab, uitslag binnen 48 uur
  • Voor 23:59 uur besteld = morgen in huis

Behandeling

Candida verdwijnt meestal na een paar weken. Wel is het belangrijk om de eerder genoemde adviezen op te volgen. Reinig dus de vagina uitwendig met lauw water, zonder zeep of vaginale spoelingen. Was niet ineens heel veel. Wees ook voorzichtig tijdens de seks. Het is belangrijk om goed opgewonden te zijn. Zorg dat je vochtig bent of gebruik een glijmiddel. Stop met vrijen zodra het pijn doet.

Candida wordt behandeld bij hinderlijke klachten of wanneer de vaginale schimmelinfectie niet vanzelf verdwijnt. De arts schrijft eventueel vaginale of orale medicatie voor (miconazol, butoconazol, fluconazol, itraconazol). Dit zijn tabletten of crèmes die de schimmels doden. Er is ook een antischimmelmiddel zonder recept verkrijgbaar. Dit is clotrimazol. Als het goed is verdwijnt de infectie binnen twee weken. Houd er rekening mee dat de vaginale medicatie het rubber van pessaria en condooms aantasten, waardoor het tijdelijk minder bescherming biedt tegen Soa’s en zwangerschap.

Deze tekst is goedgekeurd door:

E.Y.J. van den Brand

Stafarts bij Diagnostiek voor U en heeft een eigen huisartsenpraktijk in ’s-Hertogenbosch. Daarnaast is ze sinds 2019 werkzaam als huisarts bij Medicinfo. Studeerde geneeskunde in Maastricht en is in 1994 afgestudeerd als huisarts in Nijmegen.