Soa in je keel?

Dat je van onbeschermde seks een Soa kunt oplopen weten we allemaal wel. Maar de meesten weten niet dat je dat risico ook loopt bij pijpen en beffen. Hoewel we dat op grote schaal doen, doen we dat meestal niet beschermd. Maar we laten ons vaak ook niet specifiek in de keel testen. Is dat wel slim?

Dat je van onbeschermde seks een Soa kunt oplopen weten we allemaal wel. Maar de meesten weten niet dat je dat risico ook loopt bij pijpen en beffen. Hoewel we dat op grote schaal doen, doen we dat meestal niet beschermd. Maar we laten ons vaak ook niet specifiek in de keel testen. Is dat wel slim?

Veel orale seks en we genieten ervan!

Veel mensen hebben orale seks en genieten daar ook van. In de studie Seksuele Gezondheid in Nederland 2017 heeft 71% van de mannen tussen de 18 en 24 jaar orale seks gehad en 77% van de vrouwen. In de leeftijdscategorie 25-39 loopt dat op tot respectievelijk 88% en 92%.

91% van de mannen vindt het geven van orale seks heel fijn en 97% vindt gepijpt worden heel fijn. Bij de vrouwen vindt 71% oraal genot geven heel fijn en 88% ervaart gebeft worden als heel fijn. Opvallend is ook dat in de categorie ‘(heel) vervelend” slechts 1% van de mannen het geven of ontvangen van orale seks dat zo ervaart, tegenover maar liefst 8% van de vrouwen die orale seks geven heel vervelend vindt en 4% het gebeft worden. Maar als we het zo fijn vinden, doen we het dan ook wel veilig?

Condooms bij orale seks

Condooms worden vaak achterwege gelaten, ook als het ging om seks met een one-nightstand of losse partner. Binnen de groep mensen voor wie de laatste sekspartner een one-nightstand was, gebruikte maar liefst 42% van de mannen en 55% van de vrouwen met deze partner géén condoom.

Kortom, veel mensen hebben dus orale seks (en genieten daarvan) en het merendeel onbeschermd, dus zonder condoom of beflapje. Dat komt omdat mensen het niet prettig vinden een condoom met glijmiddel in hun mond te hebben. Maar ook van onbeschermde orale seks kan je een Soa oplopen!

Orale Soa’s

Van tongzoenen en van orale seks kun je orale herpes oplopen, als de herpes op dat moment actief is bij de drager. Dit uit zich vaak in blaasjes op de lip.

Hoewel het vele malen minder voorkomt dan bij de geslachtsdelen, kan een Soa zich ook schuilhouden in de keel. Met name Chlamydia en Gonorroe worden relatief vaak in de keel gevonden. Het kan zijn dat je daar klachten van krijgt, zoals keelpijn, pijn bij slikken of opgezwollen lymfeklieren, maar dat hoeft niet. Meestal heb je helemaal geen klachten. Het is dan ook belangrijk dat er tijdens het Soa consult gevraagd wordt naar orale (en anale) seks. In de meeste huidige richtlijnen wordt echter nauwelijks aandacht besteed aan orale seks en de zogenaamde orofaryngeale Soa’s.

Risicogroepen

Wanneer je een verhoogd risico hebt gehad op een Soa, kun je bij de GGD getest worden. Om dit vergoed te krijgen, moet je in een zogenaamde risicogroep vallen. Hoor je niet bij één van deze groepen, dan kun je terecht bij de huisarts of een zelftest bestellen.

Periodiek testen

Wanneer je je gewoon periodiek wilt laten testen voor de zekerheid en er geen directe aanleiding is er vanuit te gaan dat je een seksueel overdraagbare aandoening hebt opgelopen, wordt er bij de huisarts meestal enkel getest op de meest voorkomende Soa’s.

Wat vaak niet wordt getest, is de aanwezigheid van een Soa in je keel (of anus). Mensen die mannen pijpen hebben iets meer kans op het krijgen van een orale Soa dan mensen die vrouwen beffen. Dit heeft er mee te maken dat een penis vaak dieper in de mond komt en daardoor makkelijker het keelslijmvlies kan besmetten.

Het is dus belangrijk dat je het aangeeft als je onbeschermde orale of anale seks hebt gehad en ook in je keel/anus getest wilt worden, zodat ook daar een uitstrijkje gemaakt kan worden. Je kunt ook een orale zelftest bestellen om te testen op chlamydia of gonorroe of een anale zelftest. Test hierbij wel minimaal 14 dagen na het risicovolle contact.

Behandeling en preventie van orale Soa’s

Gelukkig reageren orale Soa’s goed op de gebruikelijke behandeling van de betreffende Soa. Chlamydia in de keel wordt bijvoorbeeld behandeld met dezelfde antibioticakuur die voorgeschreven zou worden bij chlamydia die genitaal is aangetroffen.

Preventie begint al bij een goede mondhygiëne en het daarmee voorkomen van ontstekingen in de mond-keelholte. Beschadigingen aan het mondslijmvlies of de genitalia kunnen de kans op een infectie vergroten.

De overdracht van Chlamydia, Gonorroe en Syfilis kun je voorkomen door gebruik van condooms en beflapjes (vrouwencondooms). Ook als je wilt pijpen met klaarkomen in de mond (sperma) of beffen tijdens een menstruatie (bloed) is het belangrijk dat je (vrouwen)condooms of beflapjes gebruikt om hiv-overdracht te voorkomen.

Bij gebrek aan een daarvoor bestemd beflapje, kun je ook een condoom in de lengte openknippen en als barrièremethode gebruiken. Het is misschien niet ideaal maar better safe than sorry! Laten we vooral volop blijven genieten van het geven en ontvangen van orale seks – en laten we dat vooral veilig doen. Dan blijft het fijn voor iedereen.